الكترو مگنت تراپی
- آنچه راجع به درمان الکترومگنتیک همه باید بدانند:
تاثیر درمانی مغناطیس (امواج آهن ربایی) بر بدن از زمان هیپوكرات در طب باستانی شناخته شده و در چین قدیم نیز كاربرد داشته است. میدانهای مغناطیسی در زندگی انسان نقش مهمی درند و این نقش زمانی قابل درك میشود كه بدانیم کره زمین خود یك مغناطیس بزرگ است و بسیاری از موجودات زنده حیات خود را بر اساس این تغییرات تنظیم می كنند و این میدان مغناطیسی بر سلامت موجودات تاثیر بسزایی دارد.
میدان مغناطیسی بصورت عادی در طبیعت وجود دارد و انسان نیز توانسته است این میدانها را بسازد. یك میدان مغناطیسی وقتی ایجاد میشود كه از یك هادی مثلاً یك بوبین Air-core جریان الكتریكی عبور كند. این میدان به شكل دایره است و شدت آن قابل اندازگیری است. در واقع چگالی شدت مغناطیسی از خطوط نیروی مغناطیسی در اطراف و مركز بوبین ایجاد میشود. كه میتوان آن را با واحد Gauss یا Tesla اندازهگیری كرد.
استفاده از مگنتوتراپی از قرن ۱۷ به شكل گستردهای در سراسر دنیا مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است. این شیوه درمانی بر این اساس استوار است كه همه چیز در ماهیت، الكتریكی هستندو در نهایت همه انرژیها، انرژی الكتریكی میباشند. با توجه به اینكه غشای سلول و تمام عناصر داخل سلول دارای بار الكتریكی و مغناطیسی هستند، میتوان پروتوپلاسم (محتویات درون سلولها) را به عنوان یك سیستم ژنراتور در نظر گرفت كه شارژ الكتریكی بدن را تعیین میكند و كاهش این انرژی الكتریكی باعث ضعف مغناطیس بدن و فقدان آن موجب مرگ میشود. مگنتوتراپی هم در نگهداری و حفظ سلامت بدن و هم در درمان نقش مؤثری دارد و بلافاصله باعث افزایش میزان متابولیسم در سلول میشود و در بافتهای آسیب دیده باعث افزایش PH و اكسیژناسیون میگردد.
- اثرات درمانی الکترو مگنتوتراپی:
۱- وازودیلاتاسیون: اتساع عروقی به آسانی توسط دوربینهای گرما سنج (Thermo-camera) در اندامها قابل مشاهده است به علت عملكرد مگنت یك جریان از یونهای كلسیم ایجاد میشود كه باعث شل شدن عضلات جدار رگها میشود. در این حالت برداشت اكسیژن در عروق خونی به آهستگی افزایش یافته و جریان خون بهتر میشود كه به بدن اجازه شل شدن میدهد. اكسیژن و تغذیه بیشتر وسریعتر به ارگانها میرسد و مواد زاید نیز سریعتر خارج میشود. در اثر این پدیده متابولیسم سلولی در ناحیهای كه جریان خون بهتری در مویرگها و بافت وجود دارد افزایش مییابدو فشار نسبی اكسیژن در بافتها ۲۰۰% افزایش یافته و شستشوی محصولات متابولیكی از سلولها ازدیاد پیدا میكند و در واقع این مکانیسم در هر پروسهای از ترمیم اساس بهبودی است.
۲- اثرات ضد ادم: تظاهر این اثر معمولاً پس از اولین یا دومین جلسه درمان نمایان میشود. اگر منشاء ادم بدخیمی بخصوص متاستاز به غدد لنفاوی باشد از این اثر نمیتوان استفاده كرد.
۳- اثر ضد التهاب: اثر ضد التهاب این روش در استئومیلیت باكتریال مزمن و حاد و نیز التهابات استریل آرتریت روماتوئید یا استئوآرتریت ( آرتروز) ثابت شده است.
۴- اثر شل کنندگی: در گرفتگی عضلات با منشاء ستون فقرات و گرفتگی عضلات به علت تجمع فرآوردههای اسیدی ناشی از سوخت و ساز بدن كه باعث درد میشود مؤثر است.
۵- التیام بافت (استخوان و بافت نرم): این روش كارآیی خیلی خوبی در التیام بافت نرم و استخوان دارد. این نكته به اثبات رسیده است كه التیام به جریان خون بستگی دارد. خون در جریان اكسیژن، مواد غذایی و دارو را به بافت حمل میكند. ترمیم برپایه جریان خون افزایش یافته در بافت آسیب دیده و تقسیم سلولی و عملكرد ضد التهاب انجام میشود و بافت پیوندی زودتر ایجاد میشود. استفاده از مگنت به شكل قابل ملاحظهای پروسه التیام بافتی را در بافت نرم و استخوان تسریع میكند و باعث بازگشت زودتر بیمار به زندگی عادی میشود.
۶- اثر ضد درد: اثر مگنت در شرایط دردناك التهابی یا تخریبی مثل آرتروز ثابت شده است و همچنین آزمایشات یك اثر متقابل با اندورفین ها را نشان داده است. مزیت دیگر تاثیر بر سندرمهای انتشاری درد مثل سیاتیک است كه برای درمان، استفاده توام از مگنتوتراپی و لیزرتراپی توصیه میشود. در این درمان كاهش درد پس از اولین جلسه دیده میشود ولی بهبود كامل درد به زمان بیشتری نیاز دارد.گاهی ممكن است در طی روزهای اول درمان، بیمار احساس درد بیشتری كند. در این صورت نباید درمان را قطع كرد بلكه باید طول مدت جلسات درمان را كوتاه نمود.
- در مگنتوتراپی از سه میدان مثبت، منفی و پالسی استفاده میشود:
۱- میدان مثبت: دردرمانهای مگنتوتراپی معمولاً از اینگونه میدانها استفاده نمیشود. اگر میدان مثبت با فركانس بالا در اطراف سر استفاده شود، میتواند ترشح اندورفین را تحریك كرده و باعث وابستگی شود و این یكی از جدی ترین عوارض میدانهای مثبت است. در صدمه نخاعی یا فشار توده فضاگیر روی نخاع و یا بیماری MS مولیتپل اسکلروزیس میتوان از میدان مثبت استفاده كرد و مثال دیگر تحریك هورمون های آدرنوكورتیكال توسط میدان مثبت است.
۲- میدان منفی: تاثیر میدان مغناطیسی منفی بر كاهش درد از میدان مثبت و MIX خیلی بیشتر است اثرات درمانی میدان منفی به طور كلی عبارتست از:
افزایش اكسیژناسیون سلول، افزایش مقاومت بدن در برابر عفونتهای باكتریال و ویرال، كاهش ادم و التهاب، كاهش چربی و كلسیم انباشته شده در دیواره رگها، افزایش تمركز ذهنی و رفع پرفعالیتی حرکتی ، مشكلات رفتاری و سایر اختلالات.
۳-میدان های مغناطیسی پالسی (Pulse Magnetic Field) :
بهترین نتیجه درمانی با میدانهای پالسی با فركانس پایین دیده شده است. در فركانس حدود ۵Hz انقباض عروق (vasoconstriction) و در فركانس ۱۰Hz انبساط عروقی (vasodilation) دیده میشود. سلولها در فركانس ۱۰۰-۲۰۰Hz حداكثر پاسخ درمانی را نشان میدهند. این پاسخ از فركانس ۵۰Hz شروع شده و اگر كمكم ۲۵ پالس در ثانیه اضافه شود و به محدوده ۱۰۰-۲۰۰Hz برسد در طول ۶۰۰ ثانیه، پروسه درمان كامل میشود، بنابراین جلسات درمانی طولانی لازم نیست. میدان پالسی باعث افزایش ساخت استخوان و جلوگیری از كاهش توده یا تراکم استخوان میشود.
- در درمان مگنتوتراپی پارامترهای زیر مؤثرند:
- فرکانس امواج
- شدت یا بلندی امواج
- مدت زمان
- جهت امواج ( مسیر میدان)
تاثیر مگنت تراپی بر استخوان
یكی از موارد مهم استفاده از ماگنتوتراپی تأثیر بر جوش خوردن شکستگی استخوان است. تا سن ۳۵ سالگی استخوان تشكیل میشود و پس از آن توده استخوانی كم كم شروع به كاهش میكند. عوامل تغذیهای بخصوص دریافت كلسیم، سطح فعالیت فیزیكی و فاكتورهای ژنتیك در این پروسه اهمیت دارند. درشكستگی استخوان، یكی از عوارض مهم جوش نخوردن استخوان است (Non union) كه احتمال آن با افزایش سن زیاد میشود. PMF یا Pulsating Magnetic Field باعث تسریع پروسه جوش خوردن استخوان و افزایش توده استخوانی Bone Mass شده و از Bone loss جلوگیری میكند. در یك مطالعه در دانشگاه هاوایی در زنان یائسه بین ۷۵-۵۷ سال، پس از ۶ هفته مگنتوتراپی و پس از ۱۲ هفته بعد از شروع درمان، مشاهده شد كه تراکم استخوان به طور متوسط % ۵/۶ افزایش یافت.
از موارد دیگر استفاده از مگنتوتراپی جهت درمان استنوپروز یا پوکی استخوان است در مطالعات انجام شده مشخص گردیده است كه امواج با فركانسهای پایین الكترومگنتیك، باعث القاء جریانهای الكتریكی در استخوان میگردد كه در نهایت مكانیسم استخوان سازی را تحریك میكند و میزان تراکم استخوان را افزایش می دهد. همچنین امواج الكترو مگنتیك اثرات ثانوی دیگری نیز دارد كه در حفظ ساختار استخوان بطور غیر مستقیم نقش عمدهای دارند
مسئله مهم دیگری كه در درمان با امواج الكترومگنتیك مطرح است اینست كه باید استفاده از امواج الكترو مگنتیك را با روشهای دیگر درمان از جمله رژیم غذایی منظم حاوی كلسیم و روشهای معمول بطور توام مورد استفاده قرار داد. یكی از دستگاههای مورد استفاده در این مورد بصورت تشكهای مولد امواج الكترومگنتیك میباشد و بیمار بصورت درازكش حداقل ۸ ساعت در شبانه روز روی آن استراحت میكند.
میزان تغییرات تراكم استخوانی بیمار از طریق روش (BMD) یا استفاده از سیستم دگزا در ابتدا و پس از اتمام دوره درمان یك ساله مورد بررسی قرارگرفته و نتایج معنی داری را به همراه داشته است
آنچه مهم است اینكه در كلیه منابع علمی از فعالیت های حركتی و ورزشی مخصوص، دارو درمانی، هورمون درمانی و تغذیه مناسب بعنوان اقدامات درمانی در پوکی استخوان نامبرده شده است.
- سایر موارد کاربرد الکترو مگنتوتراپی
بهبود درد و التهاب، تحریك افزایش جریان خون بافت، ترمیم بافت، افزایش شل شدن عضلات (فركانس پایین)، درمان میگرن و سردردهای تنشنی، افزایش حركات روده (فركانس بالا)، بیماریهای مفصلی و صدمات ورزشی مثل كبودی، كشیدگی یا پیچ خوردگی لیگمانها و عضلات، Tennis Elbow، تاخیر در ترمیم زخم، شكستگی های جوش نخورده، سردردها مثل میگرن، بیماریهای قلب و جریان خون، اختلالات متابولیك، نورالرژی، برونشیت، سینوزیت، زخمهای مزمن و حاد پوست، رفع دردهای ناگهانی مثل خونمردگی های عضلانی و کوفتگی های عضلاتی، اختلالات ذهنی، اعتیاد به مواد مخدر ، فرآیند پیری و بخصوص استنوپروز و دردهای استخوانی.
ماگنتوتراپی یك روش درمانی بیخطر و غیر تهاجمی است كه موارد منع خاصی ندارد و كنتراندیكاسیونهای آن همان موارد منع فیزیوتراپی است.
