میگرن، سر درد با منشا گردنی، سر درد تنشی
وب سایت فیزیوتراپی اصفهان : مرکز فیزیوتراپی زندگی با استفاده از منوال تراپی، الکترومگنت تراپی، tDCs و … اقدام به درمان انواع سردردها بصورت قطعی می نمایید. با توجه به این نکته در این قسمت سعی شده انواع سردرد ها بصورت علمی و مختصر توضیح داده شود.
میگرن
میگرن (Migraine) بیماری است که با سردردهای مداوم و سخت مشخص میشود و غالبا با اشکالات زود گذری در جریان خون مغزی و استفراغ همراه است. این بیماری با یک نوع سردرد شدید و ناتوان کننده معمولا در یک طرف سر ، که به همراه آن علایم دیگری مثل تهوع ، استفراغ و مشکلات بینایی همراه است. حمله این سردرد میتواند ۷۲ – ۲ ساعت طول بکشد. حملات میگرن در بعضی از افراد ممکن است بطور هفتگی رخ دهند، در حالی که در بعضی دیگر ممکن است حتی یک بار نیز در سال رخ ندهند.
میگرن هر دو جنس را تحت تأثیر قرار میدهد، اما در زنان شایعتر است. میگرن همچنین ممکن است ارثی باشد. بیماری در حوالی سنین بلوغ شروع شده و در میانسالی از نظر شدت و دفعات تکرارش کاهش مییابد. حملات میگرن بیشتر صبحها شروع شده و علایم اولیه آن تار شدن دید یا ظهور نقاط رنگی در خطوط جلوی چشم است. حملات سردرد چند ساعتی به طول میانجامد و پس از خوابیدن بهبود مییابد.
- انواع میگرن
- میگرن کلاسیک
وب سایت فیزیوتراپی اصفهان : میگرن کلاسیک عموما یک سردرد یکطرفه میباشد و به صورت ضرباندار اتفاق میافتد. قبل از شروع سردرد بیمار دچار تغییرات بینایی میشود که به صورت توهمات و جرقههای بینایی هستند که در اصطلاح به آن اورا میگویند. اکثر بیماران یک حمله را در طول هفته تجربه میکنند و اصولا بین ۲ تا ۲۴ ساعت طول میکشد. بیمار دچار حالتهایی مانند تهوع ، استفراغ ، گریز از نور ، سستی و حتی گاهی در مراحل حاد دچار اخلال حس نیمه بدن و تکلم میشود. در بین حملات بیمار سردرد یا ناراحتی دیگری ندارد.
- میگرن غیر کلاسیک
در میگرن غیر کلاسیک علایم بینایی قبل از حمله بوجود نمیآید. این نوع سر درد بیشتر دو طرفه بوده و ضرباندار است. درد بیشتر دور حلقه چشم احساس میشود و ممکن است در ادامه آن سفتی گردن هم بوجود آید این نوع میگرن شیوع بیشتری دارد و همراه با تهوع و استفراغ است.
- ارتباط میگرن با سن
میگرن در میان کودکان هم اتفاق میافتد اما مدت آن کوتاه است و به سرعت بهبود مییابد با افزایش سن از تعداد حملات کاسته میشود ولی به طول آن اضافه میشود. میزان و شدت دفعات حمله در افراد مختلف متفاوت است و نمیتوان ارتباط معنیداری بین حملات افراد مختلف پیدا کرد اما اصولا بعد از ۵۵ سالگی به ندرت اتفا ق میافتد.
- علت بوجود آمدن میگرن
تنگ شدن ، سپس گشادشدن و التهاب رگهای خونی که به پوست سر و مغز میروند. سردرد زمانی آغاز میشود که رگها دوباره گشاد میشوند. تغییر الگوی خواب ، بیدار ماندن شبانه ، کار کردن زیاد و خستگی بیش از حد میتواند باعث بروز میگرن شود. گاهی اوقات خانمها بروز این سردردها را به دوران عادت ماهیانه نسبت میدهند و مصرف قرصهای ضد بارداری را عامل مهمی برای بوجود آمدن میگرن میدانند. صدای بلند ، نور زیاد ، کنسرت موسیقی و فشار به گردن و حتی درد دندان باعث بروز میگرن میشود.
- تشخیص میگرن
هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص میگرن وجود ندارد و بر اساس شرح حال بیمار و معاینه ، میگرن بیمار تشخیص داده میشود.
- مشکلات مبتلایان به میگرن
مشکل مبتلایان به میگرن تنها سردرد نیست. اکثر افراد کاملا بیمار میشوند و نمیتوانند کارهای روزمره خود را انجام دهند و مجبور میشوند که در یک اتاق تاریک و ساکت بیحرکت دراز بکشند تا حمله میگرنی پایان یابد. بعضیها حتی نمیتوانند فکر غذا خوردن را هم داشته باشند چون دچار استفراغ میشوند و در انتها دچار خواب آلودگی و رخوت میشوند. در طول حمله فعالیت و عملکرد طبیعی معده مختل میشود و باعث میشود دارهایی که برای تسکین میگرن خورده میشود به خوبی جذب نشود.
- عوامل افزایش دهنده خطر
- استرس
- سابقه خانوادگی میگرن
- سیگار کشیدن
- نوشیدن الکل
- مصرف بسیاری از داروها
- کمبود خواب ، یا در بعضی از افراد خوابیدن زیاد
- پیشگیری
- حتیالمقدور میزان استرس را در زندگیتان کم کنید.
- مصرف بعضی از داروها میتواند در بعضی از افراد از بروز حملات جلوگیری کند.
- از عواملی که باعث آغاز حملات سردرد میگرنی میشوند در صورت امکان پرهیز کنید.
- درمان دارویی
هیچ داروی خاصی نسبت به دیگر داروها ارجحیت ندارد و اثر قطعی از هیچ کدام از آنها مورد انتظار نیست. اولین راه معالجه جلوگیری از وقوع سردرد بوسیله تجویز روزانه دارویی حاوی ارگوتامین است که باعث انقباض مویرگهای مغز میشود. برای تخفیف علایم میگرن و پیشگیری از بروز حملات، طیف گستردهای از داروها موجود هستند.
- ارگوتامینها (همراه با کافئین) به صورت خوراکی ، شیاف یا استنشاقی
- آسپیرین ، استامینوفن یا ایبوپروفن
- ترکیب استامینوفن و کدئین
- آنتیهیستامینها برای گشاد کردن رگها
- داروهای ضد استفراغ برای کم کردن تهوع و استفراغ
- داروهای تنگکننده رگها
سر درد با منشا گردن
وب سایت فیزیوتراپی اصفهان : شایعترین دردی که هر فردی ممکن است در زندگی خود تجربه کند، سردرد است. در حدود ۷۰درصد از سردردها، گردن نیز درد میگیرد و حساس به لمس میشود.
از طرف دیگر، علت حدود ۲۰ درصد از سردردها، بهخصوص در خانمها، مشکلات و اختلالاتی است که در ناحیه گردن به وجود میآید که به آنها «سردردهای با منشأ گردنی» میگویند.
بهعبارت دیگر هنگامی که ساختارهای مختلف موجود در ناحیه گردن مثل استخوانها، مفاصل، عضلات، اعصاب و عروق دچار آسیب یا اختلال میشوند میتوانند سردرد ایجاد کنند.
وقتی سر و گردن بهمدت طولانی در یک وضعیت نامناسب قرار میگیرند به ساختارهای گردنی نیروها و فشارهای بیش از حد و نابجا وارد میشود. نمونهای از این وضعیتهای نامناسب سر و گردن در بعضی از افراد پشت میز نشین و برخی از کاربران رایانه دیده میشود که در آنها سر نسبت به گردن و شانه به سمت جلو متمایل میشود.
این وضعیت به جلو رفته سر میتواند مهرههای بالایی گردن را فشرده کرده و اعصاب این ناحیه را تحریک کند و باعث ایجاد سردرد شود. چنین وضعیتهای نامناسبی در طولانی مدت موجب سفتی و کوتاهی عضلات پس سر و پشت گردن میشوند و معمولا نقاطی بهصورت گره یا باندهای سفت در داخل این عضلات بهوجود میآیند که دردناک و حساس به لمس هستند.
این نقاط که به آنها «نقاط ماشهای» گفته میشود میتوانند باعث انتشار درد به نواحی سر و دستها شوند. چنین سردردهایی از پس سر و گردن شروع شده و تا جلوی سر پیش میروند. در معاینه افراد مبتلا به سردردهای با منشأ گردنی مشاهده میشود که دامنه حرکتی گردن محدودتر از حد طبیعی است. لذا این بیماران در گردن خود احساس سفتی دارند. قدرت و تحمل بعضی از عضلات گردن و کتف کاهش مییابد، ولی برخی از عضلات دچار گرفتگی و اسپاسم میشوند.
نکته قابل توجه این است که برخی عوامل و شرایط، مشکلات این بیماران را تشدید میکنند؛ مثلا سرمای محیط و فشارها و ناراحتیهای روحی- روانی در افزایش شدت علائم بیماری مؤثرند. بنابراین یکی از روشهای پیشگیری از بروز این اختلال، اجتناب از قرارگیری در معرض این عوامل خواهد بود.
- چه موقع به سردرد گردنی فکر کنیم؟
۱. اگر سردرد پس از حرکت دادن گردن ایجاد شود
یا اگر سردرد پس از ماندن سر در وضعیت نامناسب ایجاد شود
یا اگر سردرد با فشار به همان سمت گردن(قسمت فوقانی گردن یا پائین جمجمه) ایجاد شود.
۲. محدودیت حرکت گردن.
۳. وجود درد گردن شانه یا بازو همراه با سردرد.
در سردردهای گردنی گاهی پس از آسیب گردن ایجاد میشوند. اکثرا یک طرفه می باشسردرد گردنيند اما گاهی سردرد در هر دو سمت دیده میشود.
درد اکثرا در قاعده جمجمه . دور چشمها. جلو سر یا دور سر باشد. گاهی همراه با سرگیجه. تهوع. تاری دید. اختلال بلع است.
- درمان
وب سایت فیزیوتراپی اصفهان : طبیعی است که در درمان سردردهای با منشأ گردنی باید تأکید بر رفع علت اصلی بیماری باشد. در حقیقت، بیمار باید سر و گردن خود را همواره در وضعیت مناسب و صحیح نگه دارد. بهعبارت دیگر، رعایت اصول ارگونومی طی فعالیتهای روزمره زندگی باعث خواهد شد که مهرهها و مفاصل گردن در حداقل فشار ممکن قرار گیرند و فعالیت عضلات گردنی نیز متعادل باشد.
درمان اصلی و مؤثر سردردهایی که منشأ گردنی دارند، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپیست علاوه بر بهکارگیری برخی تجهیزات و دستگاهها، با استفاده از بعضی تکنیکهای دستی مثل کشش عضلات درگیر، سفتی و گرفتگی آنها را کمتر میکند. همچنین تمرینات و ورزشهایی برای بیماران تجویز میشود که در طبیعیتر کردن فعالیت عضلات گردن و رفع علائم و عوارض بیماری بسیار مؤثرند.
سردرد تنشی (Tension Headache)
سردرد تنشی شایعترین نوع سردرد می باشد که حدود ۴۰ درصد افراد در مقطعی از زندگی خود به آن مبتلا خواهند شد. این نوع سردرد در اثر بیماری خاصی ایجاد نشده و اغلب بعنوان یک سردرد – طبیعی – تقسیم بندی می شود. این نوع سردرد به دو گروه عمده تقسیم می شود.
- مرور کلی
سردرد تنشی شایعترین نوع سردرد می باشد که حدود ۴۰ درصد افراد در مقطعی از زندگی خود به آن مبتلا خواهند شد. این نوع سردرد در اثر بیماری خاصی ایجاد نشده و اغلب بعنوان یک سردرد – طبیعی – تقسیم بندی می شود. این نوع سردرد به دو گروه عمده تقسیم می شود.
۱- سردرد حمله ای : که کمتر از ۱۵ بار در ماه به فرد دست می دهد.
۲- سردرد مزمن : که ۱۵ بار یا بیشتر در طول ماه به سردرد دچار می شود.
اگر چه بیمارانی که به این نوع سردرد مبتلا هستند اغلب احساس تنش عضلانی ( Muscular Tension ) را گزارش می دهند ولی هیچگونه شواهد واضحی برای ارتباط این گرفتگی و تنش عضلانی، با سردرد همراه این بیماران وجود ندارند. گمان می رود، بروز این سردرد احتمالاً بعلت تغییرات مواد شیمیائی مغزی بوده که باعث ایجاد درد بخاطر تأثیر روی عروق و اعصاب اطراف مغز می شود. این مکانیسم ایجاد سردرد مشابه مکانیسم ایجاد سردرد میگرن می باشد.
- علائم
سردرد تنشی معمولاً بعد از ظهر یا ساعات اولیه غروب ایجاد می شود و شدت آن در طول زمان کم و زیاد می شود. علامت اصلی این سردرد معمولاً احساس سفتی اطراف سر می باشد مثل اینکه دور سر را با یک باند و یا پارچه محکم ببندند و یا اینکه سر بین یک گیره آهنگری قرارداده و محکم فشار دهند. گردن و عضلات شانه اغلب سفت بوده و در هنگام لمس دردناک هستند. سایر علائم شامل اختلال در تمرکز و اختلال در خواب می باشد.
بعضی از بیماران همزمان علائم سردرد تنشی و سردرد میگرنی را با هم دارند. این حالت که ناشایع هم نیست به این صورت رخ می دهد که سردرد آنها با نورهای درخشان و صدای بلند بدتر می شود ( حاتب که در میگرن رخ می دهد ) اما نوع سر درد آنها مداوم و غیر ضرباندار بوده که مشخصه سردرد تنشی است یعنی خصوصیات هر دو نوع سردرد را با هم دارند.
- تشخیص
هیچ تست اختصاصی برای تائید تشخیص این نوع سر درد وجود ندارد و تشخیص براساس علائم بیمار ، تاریخچه پزشکی وی و معاینات فیزیکی او داده می شود. البته در بعضی از بیماران ممکن است CT اسکن یا MRI ( در صورتیکه سردرد با علائم غیر معمول و غیر منتظره همراه باشد) درخواست شود تا بعضی از تشخیصهای مهم از قلم نیفتند.
- دوره سردرد
یک دوره سردرد تنشی ممکن است فقط چند ساعت طول کشیده و یا گاهی یک روز و حتی بیشتر ادامه یابد. سردرد مزمن تنشی نیز به سردردی گفته می شود که قسمتی یا تمام طول روز و در اکثر روزهای هفته فرد را درگیر کند اگر چه شدت آن می تواند کم و زیاد شده و در طول زمان تغییر کند.
- پیشگیری
تکنیکهای تن آرامی ( Relaxation) و اجتناب از موقعیتهای استرس زا می تواند به جلوگیری از وقوع سردرد تنشی کمک کند. در بعضی از بیماران تجویز روزانه بعضی از داورها نیز می تواند کمک کننده باشد که از مهمترین آنها ضد افسردگیهای سه حلقه ای می باشدکه برای جلوگیری از ایجاد سردرد تنشی مصرف شده و حتی در کسانی که مبتلا به افسردگی نیستند این داروها در کنترل حملات سردرد مؤثر می باشند.
- درمان
برای سردردهای تنشی موردی که کمتر از ۳ بار در هفته رخ می دهند داروهای مسکن ساده ای مثل آسپرین، استامینوفن و ایبوپروفن موثر می باشند ولی عیب آنها این است که ممکن است فرد به آنها عادت کرده و دیگر نتواند آنها را کنار بگذارد. باید توجه داشت استفاده از مسکنهای ساده فقط برای حملات کمتر از ۳ بار در هفته مجاز است و اگر تعداد حملات بیشتر باشد، استفاده مکرر از این داروها می تواند، باعث نوعی سردرد بنام – سردرد بازگشتی – در روزهائی شود که فرد قرصهای مسکن را استفاده نمی کند.
اما درمان سردرد مزمن تنشی بسیار مشکل است، خصوصاً که پدیده ” سردرد بازگشتی” در روزهائی که این افراد مسکن استفاده نمی کنند، بیشتر از سردردهای غیر مزمن و موردی تنشی است. بنابراین استفاده از داروهای پیشگیرنده و تجویز روزانه آنها ( مثل داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای) و در این افراد مفید می باشد. بعضی از افراد می توانند سردرد تنشی خود را بدون استفاده از دارو درمان کنند، استفاده از کمپرس آب سرد و یا استفاده از گرمای موضعی در محل سفتی عضلانی و سردرد می تواند بسیار کمک کننده باشد. ماساژ نواحی سفت در گردن و یا شانه نیز می تواند کمک کننده باشند. تکنیکهای تن آرامی مثل نفسهای عمیق کشیدن و یا کمک گرفتن از روشهائی مثل طب سوزنی و بیوفیدبک هم می تواند در کنترل حملات سردرد مؤثر باشد.
- روند و عاقبت بیماری
اکثر موارد سردرد تنشی خودبخود و در گذر زمان رفع شده ولی استفاده از داروهای ضد درد و همچنین پرهیز از موقعیتهای استرس زا به بهبودی سریعتر و کاهش دفعات ابتلا به سردرد کمک می کند.
برای سر درد چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد ؟
بیشتر سردردها خطر عمده ای برای فرد ندارند و بندرت سردرد ممکن است علامتی از یک بیماری خطرناک زمینه ای در او باشد. اگر سردرد شما بدون درمان و و یا با استفاده مسکنهای ساده براحتی رفع می شود، دلیلی برای مراجعه به پزشک وجود ندارد ولی اگر هرگونه از علائمی که در زیر به آنها اشاره می شود همراه با سردرد دیده شد، باید بلافاصله با پزشک تماس گرفت.
- سردردی که پس از صدمه ضربه به سر ایجاد می شود.
- سردردی که همراه با استفراغ و یا تب می باشد.
- سردردی که با تاری دید، اختلال در صحبت کردن و یا کرختی و ضعف دستها و یا پاها همراه است.
- سردردی که در طول زمان هم شدت آن و هم تعداد حملات آن افزایش می یابد.
- سردردی که بسیار سریع بوده و حالت صاعقه مانند دارد و همراه با کاهش سطح هوشیاری است.
- سردردی که برای کنترل آن احتیاج به مصرف روزانه داروهای ضد درد می باشد.
چند روش غیردارویی برای درمان سردردهای ذکر شده
- طب سوزنی ( درای نیدلینگ)
در طب سوزنی، متخصص این کار، سوزن های کوچکی را در نقاط خاصی از بدن فرو می کند.
برخی تحقیقات نشان داده که طب سوزنی می تواند دردهای میگرنی را کم کند و تعداد افراد مبتلا به سردرد را کاهش دهد.
- ماساژ
یک مطالعه در سال ۲۰۰۶ نشان داد که ماساژ درمانی باعث کاهش دفعات سردرد در افراد می شود، ولی میزان درد را کم نمی کند.
همچنین ماساژ، استرس را کم می کند. همانطور که می دانید، استرس یکی از علائم تشدید کننده میگرن می باشد.
- روش های آرام بخشی
تنفس عمیق و شل و سفت کردن عضلات دارای تاثیرات خوبی در بهوبد سردرد می باشند.
با تمدد اعصاب، می توانید از شروع سردرد میگرنی و استرس جلوگیری کنید.
- ورزش کردن
ورزش منظم می تواند تعداد و شدت حملات میگرنی را کم کند.
اگر سه روز در هفته و هر بار ۴۰ دقیقه ورزش های منظم قلبی را انجام دهید، همانند داروها باعث کاهش تعداد و شدت حملات میگرنی خواهد شد. راه رفتن روی دستگاه پیاده روی ثابت یا تردمیل، نمونه ای از ورزش های قلبی است.
- دستکاری ستون فقرات (منوال تراپی)
مطالعه ای نشان داد که این روش درمانی برای جلوگیری از میگرن موفق آمیز بوده است.
اما این روش خطراتی را دارد و توصیه می شود قبل از آن، با پزشک خود مشورت کنید.
- تحریک مغناطیسی و الکتریکی جمجمه ومغز (TMS, tDCs و الکترومگنت)
یک دستگاه مغناطیسی بر روی پوست سر گذاشته می شود و ضربان های مغناطیسی بدون درد را به طرف مغز می فرستد.
در افرادی که نسبت به بو و یا اختلالات بینایی، دچار میگرن می شوند، با این روش درمانی، شدت و مدت میگرن را می توان کم کرد.
- تغییرات رژیم غذایی
غذاهای تشدید کننده میگرن عبارتند از: الکل، کافئین، شکلات، غذاهای کنسرو شده، گوشت های فراوری شده، پنیرهای کهنه و آسپارتام.
- درمان گیاهی
گل مینا باعث کاهش درد، تهوع و حساسیت به نور می شود و تعداد سردردها را کم کند.
قبل از مصرف داروهای گیاهی، با پزشک خود مشورت کنید.
کمبود خواب و میگرن با هم ارتباط دارند، بنابراین ۸ ساعت خواب شبانه داشته باشید
- فشار دادن
فشار دادن سر، صورت و گردن در طی میگرن، کمک به کاهش درد می کند.
– خط ابرو و زیر چشم را فشار دهید.
– فک و منطقه بین پیشانی و گوش را به صورت دایره وار بمالید.
– جمجمه خود را با یک توپ تنیس ماساژ دهید.
– برای کاهش درد، سر خود را ببندید.
- خواب
کمبود خواب و میگرن با هم ارتباط دارند، بنابراین:
– هنگامی که در بستر هستید، موزیک گوش ندهید و کتاب نخوانید.
– ۴ ساعت قبل از خواب، چیزی نخورید و ۲ ساعت قبل از خواب، چیزی ننوشید.
– شب، سر ساعت معینی به رختخواب روید و ۸ ساعت خواب شبانه داشته باشید.
درمان های پیشنهادی کلینیک زندگی جهت انواع سردردهای
توضیح داده شده
مانوال تراپی
استفاده از درای نیدلینگ (جهت از بین بردن تریگر پوینت های ناحیه سر و گردن)
الکترومگنت تراپی
US
tDCs
ماساژ درمانی
و …
مطالب مرتبط
شاک ویو – خار پاشنه – کمر درد – لیزر درمانی
کلمات کلیدی مشابه
